Soạn bài phong cách ngôn ngữ khoa học giúp các em học sinh củng cố và nắm vững kiến thức của bài học, Các bài tập được định hướng giải một cách cụ thể, chi tiết sẽ giúp các em hệ thống lại kiến thức dễ dàng hơn. Ngoài ra để làm phong phú thêm kiến thức cho bản thân, Mời các em đến với phần hướng dẫn cách soạn bài sau đây.
Khái quát về phong cách ngôn ngữ khoa học
Phong cách ngôn ngữ khoa học là loại phong cách ngôn ngữ dùng trong các văn bả thuộc lĩnh vực khoa học – công nghệ, thường gọi là văn bản khoa học.
Phong cách ngôn ngữ khoa học có các đặc điểm chung như sau:
– Tính khái quát, trừu tượng.
– Tính lí trí, logic.
– Tính khách quan, phi cá thể.
Cách sử dụng phương tiện ngôn ngữ trong phong cách ngôn ngữ khoa học
1. Về ngữ âm, chữ viết
Văn bản khoa học có những đặc điểm riêng về hệ thống kí hiệu khoa học mà người viết và người đọc phải biết sử dụng và tiếp nhận được.
2. Về từ ngữ
Mỗi ngành khoa học có hệ thống thuật ngữ riêng buộc người dùng phải hiểu chính xác mới sử dụng được.
Từ ngữ dùng trong văn bản khoa học thuộc lớp từ ngữ chung. Văn bản khoa học không dùng các từ ngữ địa phương, biệt ngữ xã hội,…
Văn bản khoa học đòi hỏi tính khách quan, phi cá thể nên từ ngữ trong đó thường mang sắc thái biểu cảm trung hòa.
Nội dung tìm hiểu :
3. Về kiểu câu
Văn bản khoa học có hệ thống thuật ngữ riêng buộc người dùng phải hiểu chính xác mới sử dụng được.
Câu có nghĩa bị động và các câu có từ là được sử dụng thường xuyên khi đánh giá, nhận xét, định nghĩa.
– Để trình bày những biện luận, suy lí khoa học, văn bản khoa học dùng các kiểu câu phức có đầy đủ các cặp quan hệ từ hô ứng.
4. Về biện pháp tu từ
Văn bản khoa học không dùng các biện pháp tu từ. Song, trong văn bản khoa học phổ cập, người ta cũng thường sử dụng các biện pháp tu từ như ẩn dụ, so sánh, nhân hóa,…
5. Về bố cục, trình bày
Cách trình bày, bố cục của văn bản khoa học phải chặt chẽ, logic. Các văn bản khoa học không có khuôn mẫu cố định nhưng thường được trình bày theo trật tự, chương, mục.
Soạn bài phong cách ngôn ngữ khoa học chương trình chuẩn
Câu 1 (trang 76, sgk Ngữ văn 12, tập 1)
– Thuật ngữ khoa học: khảo cổ, hạch đá, mảnh tước, di chỉ xưởng,… Đây là các thuật ngữu của ngành khoa học lịch sử và địa lí
– Câu văn mang tính phán đoán logic: câu đầu đoạn
– Các câu liên kết chặt chẽ và mạch lạc: Câu 1: Nêu luận điểm (một phán đoán), trong các câu 2 + 3 + 4 mỗi câu lại được tác giả dùng một dẫn chứng cụ thể, làm nổi bật lên vấn đề cần nghị luận.
– Các thuật ngữ khoa học được sử dụng phổ biến, mang lại tính thuyết phục cao, để lại tính thuyết phục to lớn cho người đọc.
– Những dẫn chứng sử dụng có tính thuyết phục cao, xác thực tạo nên dẫn chứng mang tính thuyết phục cho người đọc.
Câu 2 (trang 76 SGK Ngữ văn 12 tập 1)
Bài Khái quát văn học Việt Nam từ Cách mạng tháng Tám 1945 đến hết thế kỉ XX là một văn bản khoa học:
a. Văn bản đó trình bày nội dung khoa học về lịch sử văn học Việt Nam từ 1945 đến hết thế kỉ XX, cụ thể là:
– Khái quát văn học Việt Nam từ 1945 đến hết 1975:
+ Hoàn cảnh lịch sử, xã hội, văn hóa.
+ Các chặng đường văn học và những thành tựu chính.
+ Những đặc điểm cơ bản
– Khái quát văn học Việt Nam từ 1945 đến hết thế kỉ XX:
+ Hoàn cảnh lịch sử, xã hội, văn hóa.
– Những chuyển biến và một số thành tựu.
b. Văn học đó thuộc ngành khoa học xã hội.
c. Văn bản này được viết bằng ngôn ngữ khoa học
– Hệ thống đề mục được sắp xếp từ lớn đến nhỏ, từ khái quát đến cụ thể.
– Sử dụng nhiều thuật ngữ khoa học xã hội, đặc biệt là thuật ngữ văn học (Ví dụ: Đường lối văn nghệ, truyện ngắn, kí, thơ, đề tài, chủ đề, khuynh hướng sử thi, xu hướng văn học, cảm hứng lãng mạn, tính nhân bản, nhân văn, …)